1 ῏Αρα τὰ πόρρω ϕαίνεται ἐλάττω καὶ τὰ πολὺ
2 ἀϕεστηκότα ὀλίγον δοκεῖ ἔχειν τὸ μεταξύ, τὰ δ’ ἐγγύθεν
3 ἡλίκα ἐστὶ ϕαίνεται, καὶ ὅσην ἔχει τὴν ἀπόστασιν ;
4 ’Ελάττω μὲν δοκεῖ τοῖς ὁρῶσι τὰ πόρρω, ὅτι συναιρεῖσθαι
5 πρὸς τὴν ὄψιν ἐθέλει καὶ πρὸς τὸ μέγεθος τῆς κόρης τὸ
6 ϕῶς. Καὶ ὅσῳ ἂν πόρρω ἡ ὕλη ᾖ τοῦ ὁρωμένου, τόσῳ τὸ
7 εἶδος οἷον μεμονωμένον ἀϕικνεῖται γινομένου καὶ τοῦ
8 πηλίκου εἴδους καὶ αὐτοῦ καὶ ποιοῦ, ὡς τὸν λόγον αὐτοῦ
9 ἀϕικνεῖσθαι μόνον. ῍Η καί, ὅτι τὸ μὲν μέγεθος ἐν διεξόδῳ
10 καὶ ἐπελεύσει καθ’ ἕκαστον μέρος ὅσον ἐστὶν αἰσθανόμεθα·
11 παρεῖναι οὖν δεῖ αὐτὸ καὶ πλησίον εἶναι, ἵνα γνωσθῇ
12 ὅσον. ῍Η καί, ὅτι κατὰ συμβεβηκὸς ὁρᾶται τὸ μέγεθος τοῦ
13 χρώματος πρώτως θεωρουμένου· πλησίον μὲν οὖν ὅσον
14 κέχρωσται γινώσκεται, πόρρω δὲ ὅτι κέχρωσται, τὰ δὲ μέρη
15 κατὰ ποσὸν συναιρούμενα οὐκ ἀκριβῆ δίδωσι τὴν τοῦ
16 ποσοῦ διάγνωσιν· ἐπεὶ καὶ τὰ χρώματα αὐτὰ ἀμυδρὰ προσ-
17 έρχεται. Τί οὖν θαυμαστόν, εἰ καὶ τὰ μεγέθη, ὥσπερ καὶ
18 αἱ ϕωναὶ ἐλάττους, ὅσῳ ἂν τὸ εἶδος αὐτῶν ἀμυδρὸν ἴῃ ;
19 Εἶδος γὰρ κἀκεῖ ἡ ἀκοὴ ζητεῖ, τὸ δὲ μέγεθος κατὰ συμβε-
20 βηκὸς αἰσθάνεται. ’Αλλὰ περὶ τῆς ἀκοῆς, εἰ τὸ μέγεθος κα-
21 τὰ συμβεβηκός· τίνι γὰρ πρώτως τὸ ἐν τῇ ϕωνῇ μέγεθος,
22 ὥσπερ δοκεῖ τῇ ἁϕῇ τὸ ὁρώμενον ; ῍Η τὸ δοκοῦν μέγεθος
23 ἡ ἀκοὴ οὐ κατὰ τὸ ποσόν, ἀλλὰ κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον,
24 οὐ κατὰ συμβεβηκός, οἷον τὸ σϕόδρα, ὡς καὶ ἡ γεῦσις τὸ
25 σϕόδρα τοῦ γλυκέος οὐ κατὰ συμβεβηκός· τὸ δὲ κυρίως
26 μέγεθος ϕωνῆς τὸ ἐϕ’ ὅσον· τοῦτο δὲ κατὰ συμβεβηκὸς ἐκ
27 τοῦ σϕόδρα σημήνειεν ἄν, οὐκ ἀκριβῶς δέ. Τὸ μὲν γὰρ
28 σϕόδρα ἑκάστῳ τὸ αὐτό, τὸ δὲ εἰς πλῆθος εἰς ἅπαντα τὸν
29 τόπον, ὃν ἐπέσχεν. ’Αλλ’ οὐ σμικρὰ τὰ χρώματα, ἀλλ’
30 ἀμυδρά, τὰ δὲ μεγέθη σμικρά. ῍Η ἐν ἀμϕοτέροις κοινὸν τὸ
31 ἧττον ὅ ἐστι· χρῶμα μὲν οὖν τὸ ἧττον ἀμυδρόν, μέγεθος δὲ
32 τὸ ἧττον σμικρόν, καὶ ἑπόμενον τῷ χρώματι τὸ μέγεθος
33 ἀνάλογον ἠλάττωται. Σαϕέστερον δὲ ἐπὶ τῶν ποικίλων
34 γίνεται τὸ πάθος, οἷον ὀρῶν ἐχόντων πολλὰς οἰκήσεις καὶ
35 δένδρων πλῆθος καὶ ἄλλα πολλά, ὧν ἕκαστον, εἰ μὲν ὁρῷτο,
36 δίδωσιν ἐκ τῶν ὁρωμένων ἑκάστων μετρεῖν τὸ ὅλον· τοῦ δὲ
37 εἴδους <τοῦ> καθ’ ἕκαστον οὐκ ἰόντος ἀπεστέρηται [τοῦ καθ’
38 ἕκαστον] ἡ ὄψις εἶδος μετροῦσα τὸ ὑποκείμενον μέγεθος τὸ πᾶν
39 ὅσον ἐστὶ γινώσκειν. ’Επεὶ καὶ τὰ πλησίον, ὅταν ποικίλα ᾖ,
40 ἀθρόως δὲ γίνηται ἡ ἐπιβολὴ πρὸς αὐτὰ καὶ μὴ πάντα τὰ
41 εἴδη ὁρῷτο, ἐλάττω ἂν ϕανείη κατὰ λόγον, ὅσον ἂν ἕκαστον
42 κλαπῇ ἐν τῇ θέᾳ· ὅταν δὲ πάντα ὀϕθῇ, ἀκριβῶς μετρη-
43 θέντα ὅσα ἐστὶ γινώσκεται. ῞Οσα δὲ τῶν μεγεθῶν ὁμοειδῆ
44 ὁμοιόχροα ὄντα, ψεύδεται καὶ ταῦτα τὸ ποσὸν αὐτῆς οὐ
45 κατὰ μέρος πάνυ τι μετρεῖν δυναμένης τῆς ὄψεως, ὅτι ἀπο-
46 λισθάνει κατὰ μέρος μετροῦσα, ὅτι μὴ ἔχει ἵστασθαι καθ’
47 ἕκαστον μέρος τῇ διαϕορᾷ. ’Εγγύθεν δὲ τὸ πόρρω, ὅτι <τὸ>
48 μεταξὺ συναιρεῖται ὅσον ἐστὶ κατὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν. Τὸ μὲν
49 γὰρ πλησίον αὐτοῦ, ὅσον οὐ λανθάνει, διὰ τὰ αὐτά· οὐ δι-
50 εξοδεύουσα δὲ τὸ πόρρω τοῦ διαστήματος, οἷόν ἐστι κατ’
51 εἶδος, οὐκ ἂν δύναιτο οὐδ’ ὅσον ἐστὶ κατὰ μέγεθος εἰπεῖν.